‘बिसु’ पर्व एक जानकारी !

नयां वर्षकाे पहिलाे दिन अर्थात् बैशाख संक्रान्तिमा सुदूरपश्चिमी समुदायमा विशेष महत्व सहित हर्ष र उल्लासका साथ ‘बिसु’ पर्व मनाउने गरिन्छ ।

बिसु पर्वको रमझमले सुदुरपश्चिमका पहाडी जिल्लाहरु बैतडी, दार्चुला, बझाङ, डडेल्धुरा लगायत सबै जिल्लामा बेग्लै राैनक देखिने गर्दछ।  कामको शिलशिलामा नजिकै सीमावर्ती भारत लगायत परदेश गएका पहाडी ग्रामीण भेगका लाेग्नेमानिसहरु बिसु पर्व मनाउनकै लागि आजै दिन घर फर्किने गर्दछन् । 
भारतका विभिन्न शहर गएका लाेग्नेमानिस खुशी हुँदै घर-गाउँ फर्किन्छ्न भने फर्किन नसक्नेहरु आफु सकुशल रहेको जानकारी दिनकै लागि भएपनि आजकोदिन घरपरिवारलाई सम्झिनेगर्छ्न ।

यस अवसरमा यहाँका महिला दिदीबहिनी, चेलीहरु कर्मघरबाट माइती घरमा पुगेर भेटघाट तथा आशीर्वाद थाप्ने र मिष्ठान्न भोजन खाने/खुवाउने चलन छ । आजैकै दिन यस भेगका मानिसहरुले क्षमता अनुसार नयाँ नयाँ लुगाहरु समेत लगाउने चलन रहेको छ ।

बिसु पर्व तथा नयाँ वर्षकै लागि कमेराे र राताे माटाेले छ्यापेर/लिपेर घर चिटिक्क सजाइन्छ तथा सरसफाई गरिन्छ । याे काम प्राय: चैत महिनामै  महिला-पुरुष मिलेर गर्छन् । यस दिन विभिन्न देवीदेउताका थानमा जाँत (मेला) समेत लाग्ने गर्छ ।

💖💖💖💖💖💖💖केहाे त बिसु, कसरी मनाइन्छ ?💓💓💓💓💓💓

बिसु पर्व नयाँ वर्षकाे स्वागत र खुसियालीमा मनाइने एक विशेष महत्वकाे परम्परागत चाड हाे । याे विषेशगरी सुदूरपश्चिम प्रदेशका सातवटा पहाडी जिल्लामा मनाइन्छ ।

हरेक साल बैशाख १ गते मनाइने याे पर्वकाे एक राेचक प्रचलन के छ भने देवर-भाउजू, नन्द-भाउजू र साली-भिनाजुहरूले एकआपसमा सिस्नुपानीले हानेर रमाइलाे गर्ने गर्छन् । देवर नहुने र नन्द नहुने भाउजू, भाउजू नहुने देवर, भिनाजु नहुने साली र साली नहुने भिनाजुले बिसु तिहारको दिनमा आफैंले भए पनि शरीरमा सिस्नो लगाउनुपर्ने परम्परा छ ।

बिसुका दिन सिस्नो लगाउँदा वर्षभरी शरीरमा कुनै पनि रोग नलाग्ने विश्वास गरिन्छ । विशेष गरी देवर–भाउजुबीच सिस्नो लगाउन जुहारी नै चल्छ । तर, पछिल्लो समय भने बिसु पर्वमा सिस्नो लगाउने चलन बिस्तारै लाेप हुँदै गएकाे छ ।

बिसु पर्वमा मुख्यातया मासकाे दालबाटबाट बनाइने विशेष स्थानीय परिकार ‘बटुक’ र चुकाउनी खाने चलन । यसका साथै खिर, सेल, पुरीलगायत मिष्ठान्न पकाएर खाने चलन छ । तर यस दिन ननुहाईकन खाना नखाने मान्यता छ, नुहाउन पनि जाैँ-तील, तितेपातीलगायत सामग्री प्रयाेग गरिन्छ, जुन पवित्रताकाे प्रतीक मानिन्छ ।

बिसुको अवसरमा देउडा खेल्ने, विभिन्न प्रतियोगिता सञ्चालन गरी रमाइलो गर्ने गरिन्छ । यस दिन गाइने देउडा भाका ‘बुढी माइतै बाली माइतै विसु खी बखत, कि रातो गुराँउसी फूल कि रातो रगत‍‍…’ जस्ता राेचक हुन्छन् ।

यस दिन महिलाहरूले पुतला नाच खेल्ने तथा पुरुषहरूले बिसु बाघ बनाएर दौडाउने समेत गर्छन् । बिसु तिहारकै दिन कुलदेवताको पूजा गरी ‘गतानी डुब्का’ (स्थानीय खानाको परिकार) पकाएर खाने चलन समेत छ ।

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

सिंगल मदर ! Single Mother ...

Image
साँँच्चै डिभोर्सी महिलाहरू प्रेमका लागि फेरि लालायित हुन्छन् कि हुँदैनन् होला? उनीहरू कोही नजिकका मान्छेको स्पर्श, साथ, माया र सपोर्ट फेरि पनि खोज्छन् कि खोज्दैनन् होला? खोज्ने भए उनीहरूले किन डिभोर्स गर्थे होलान् र? आफ्नै मनमा यी प्रश्नहरू पटकपटक उब्जिरहेका हुन्थे। जबसम्म म सिंगल मदर बनेको थिइनँ। त्यसपछि झनै कसैको साथ, सहयोग र आत्मविश्वासको खोजी बढेको थियो। रूँदा काँध थापिदिने साथको खाँचो थियो।  पैसा कमाउन त म आफै सक्षम थिएँ। छोरी हुर्किसकेकाले धेरै काम उनले पनि सघाउने भइसकेकी थिइन्। त्यसैले म खुसी नै थिएँ। तर, मलाई एउटा दरिलो साथको भने अभाव नै थियो। सोचेँ अब छोरी पनि हुर्किंदै छिन्, कोही राम्रो मान्छे खोज्छु, जसले मलाई अरू केही नभए पनि जीवनभरि साथ देओस्। म कमजोर हुँदा म छु भनेर दरिलो हात देओस्, म थाक्दा, गल्दा, बोल्न नसक्दा उसको साथले म बलवान् बन्न सक्छु। बाँकी पैसा कमाउने प्रगति गर्ने काम मिलेर गरौंला मेरो सोच त्यही आउन थालेको थियो।  कपडाको बिजनेश राम्रै चलेको थियो। एकदिन गाउँका माइला बाका छोरा उनका साथी लिएर पसलमा आए...
Read more

शिक्षक सेवा आयोग तयारी ५० महत्त्वपूर्ण बस्तुगत प्रश्नहरु ।

Image
1.शैक्षिक जनशक्ति तालिम निति कहिले बनेको हो? - २०६२ 2. माध्यमिक शिक्षा पाठ्यक्रम ढाचा २०६४ अनुसार ऐक्षिक प्रथम पत्रमा निर्धारित भाषा समुहमा कति भाषा रहेको छ ? - २३ भाषाका विषय 3. अनौपचारिक शिक्षा बिस्तार कार्यक्रम कुन उमेर समुहका बालबालिकाहरु समाबेश हुन्छन् ? - ६ बर्ष देखि ८ बर्ष सम्म 4. नेपाल मा रेडियो शिक्षा शिक्षक तालीम कहिले सञ्चालन भयो? - सन् १९८० 5. मदरसा शिक्षा को पाठ्यक्रम ढाचा अनुसार सामाजिक अध्ययन (उर्दु भाषा ) को पठ्यभार कति हो? - ३ 6. निर्माणात्मक मूल्याकंन को साधनहरु मध्ये प्रथम चरण कुन हो? - कक्षाकार्य 7. शिक्षा ऐन २०२८ को छैटौं संसोधन कहिले भयो ? - २०५५/१०/०१ 8. नेपाल को संविधान २०७२ अनुसार अनुसूची ६ मा केको व्यवस्था छ ? - प्रदेशको अधिकार को सुची 9. राष्ट्रिय शिक्षा आयोगको प्रतिबेदन अनुसार बिशिष्टिकरणको पहिलो चरण कुन हो? - उच्च माध्यमिक शिक्षा 10. गाउँ शिक्षा समितिको बैठक सामान्यतया कति समयमा बस्नु पर्छ ? - ३ महिना को एकपटक 11. शिक्षा दिवश 2072 नारा के रहेको थियो ....? - "दिगो विकासका लागि गुणस्तरीय शिक्षा, सबैका लागि सुरक्षित शिक्षण संस्था 12. नेपालको सबैभन्दा पुरा...
Read more

सम्झना बसेको रहस्यमय यात्रा !!

Image
मैले र मेरी बहिनीले आफूलाई कहाँ भेट्टायौं, थाहा थिएन। समय र स्थानको कुनै अर्थ थिएन, तर हामी त्यहाँ थियौं। वरिपरि हेर्दा त्यो ठाउँ कुनै विद्यालयजस्तो लागिरहेको थियो।सादा पर्खालहरू, फिका रंगका कोठा। तर, केही पलमै त्यो दृश्य फेरियो। अब त्यो कुनै फिल्म महलजस्तो देखिरहेको थियो। झिलिमिली बत्तीहरू, चम्किला झ्यालढोकाहरू, अनि मानिसहरूको भीड। हामी ठ्याक्कै रिसप्सेनमा त होइन तर एक व्यक्ति को अगाडि उभिरहेँका थियोै। त्यो व्यक्ति ले त्यो ठाँउ भित्र आउनेहरूसँग पैसा लिरहेको थियो। केही छिन मा हामी पनि उसको अगाडि पुग्योै। मसँग मेरो बहिनी थिइन। मेैले मसँग भएको सयको नोट त्यो व्यक्तिको हातमा दिएँ। बैनिले पाँच सय रुपैयाँ दिइन। हामीलाई थाह थिएन। हामी कहाँ छोै के खाने हो। कता जाने हो थाह थिएन। हामीले दिएको जम्मा छ सय रुपैयाँबाट हामीलाई त्यो व्यक्तिले एक सय पचास फिर्ता गरिदियो। त्यो ठाउँमा आइरहेका मानिस हरु माथि गइरहेका थिए। हामीले चिनेको व्यक्ति पनि त्यहाँ हुनुहुन्थ्यो। उहाँ हामीलाई देखेर मुस्क्क मुस्कुराउदै उभो हिँडिरहनु भएको थियो। हामी भने बाहिर निस्कने विचार गरिरहेका हामी  बाहिर जान तल तिर ...
Read more